Gezonde darmen, evenwichtige hond – de cruciale link tussen voeding en gedrag
Wist je dat gedrag en voeding onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn? Dat de gemoedstoestand van je hond niet alleen mentaal is, maar al in de darmen begint? De darmgezondheid speelt een veel grotere rol dan vaak wordt gedacht. Graag neem ik je hier in mee.
De darmen: het tweede brein
De darmen worden ook wel het ‘tweede brein’ genoemd en dat is niet voor niets. Via een complexe communicatielijn – de zogenaamde darm-brein-as – staan de darmen en hersenen voortdurend met elkaar in verbinding. Deze tweerichtingsverkeer-snelweg stuurt continu informatie over stemming, emoties, instincten en het immuunsysteem.
Een goede balans in deze darm-brein-as betekent dus niet alleen een goede spijsvertering, maar ook een emotioneel stabiele hond. Als deze balans verstoort raakt kunnen er allerlei klachten ontstaan: van spijsverteringsproblemen tot gedragsproblemen zoals angst, dwangmatig gedrag, chronische stress en agressie. Zelfs cognitieve of neurologische klachten zijn mogelijk. Op de lange termijn raakt ook het immuunsysteem uit balans, met alle gevolgen van dien.
Stress en spijsvertering: een vicieuze cirkel
Stress beïnvloedt de spijsvertering en omgekeerd. We herkennen allemaal wel het voorbeeld van de hond met diarree na een spannend dierenartsbezoek. Een acute stressreactie is normaal en een heel belangrijk overlevingsmechanisme. Als gevolg van een stressprikkel komt adrenaline vrij. Adrenaline zorgt voor snelle reflexen, een verhoogde hartslag en extra energie. Zo kan er snel gereageerd worden op een situatie. Er is nu vanuit het lichaam even geen aandacht voor de spijsvertering, waardoor diarree kan ontstaan.
Als het lichaam weer in balans is, lossen deze spijsverteringsklachten zich vaak weer automatisch op. Maar als de stress aanhoudt, bijvoorbeeld als de prikkel niet weggaat, herhaaldelijk terugkomt (denk aan vuurwerkangst) of het lichaam is niet meer in staat om los te komen van de stressreactie, ontstaat een keten van reacties. Er wordt cortisol aangemaakt, wat de status van stress in stand houdt. Het lichaam neemt geen rust meer. Het immuunsysteem raakt onderdrukt, de darmen raken geïrriteerd, voedingsstoffen worden slechter opgenomen en de darmwand kan beschadigen (leaky gut). Het microbioom raakt uit balans — en daarmee ook het mentale welzijn van je hond.
Er ontstaat een vicieuze cirkel: stress tast het microbioom aan, het microbioom maakt minder neurotransmitters aan en je hond blijft hangen in een staat van stress. Het gevolg: gedragsproblemen, verminderde weerstand, vermoeidheid en een hond die zich echt niet lekker in z’n vel voelt. In onze huidige, drukke wereld vol stressfactoren, vormt dit een serieus probleem voor heel veel honden.
Voeding als basis voor mentale én lichamelijke gezondheid
De sleutel is een gezond darmmicrobioom, en dat begint bij gezonde voeding. Wat je hond eet, voedt niet alleen het lichaam, maar ook de geest. Helaas sluit veel commerciële voeding niet aan bij de natuurlijke behoeften van een hond. Dierlijke eiwitten zijn essentieel voor de hond als carnivoor, maar worden vaak vervangen door goedkope plantaardige alternatieven, zoals maïs en granen. Het resultaat is voeding die misschien vult, maar niet echt voedt. Ondanks dat het aan de minimale eisen voldoet.
Een disbalans in het microbioom door niet-passende voeding kan leiden tot tal van klachten, waaronder chronische stress, angst en gedragsproblemen. Onderzoek toont zelfs een directe link tussen agressie en een ongezond microbioom.
Hoe kies je een goede voeding?
Het liefst geef je voeding die zo dicht mogelijk bij de natuurlijke behoefte van de hond ligt. Verse voeding (zoals KVV, BARF of zelfgekookt) heeft de hoogste biologische beschikbaarheid en ondersteunt zowel het microbioom als het immuunsysteem. Zelfs het bijvoeren van slechts 20% rauwe voeding bij pups kan al leiden tot minder allergieën op latere leeftijd.
Brokvoeding is vaak praktisch — en sommige honden doen het er prima op — maar kies dan wél bewust. Let hierbij op:
- Dierlijke eiwitten van hoge kwaliteit, liefst deels vers én duidelijk gespecificeerd (bijvoorbeeld kip, niet alleen vleesmeel). Dierlijk eiwit is het eerste ingrediënt op de lijst!
- Specifieke vetbronnen, zoals lamsvet in plaats van vaag omschreven dierlijk vet.
- Functionele koolhydraten, zoals pompoen, zoete aardappel of quinoa — en bij voorkeur niet meer dan 40% koolhydraten in totaal.
Bedenk ook: variatie is heel belangrijk. Verse toevoegingen ondersteunen en voeden het darmmicrobioom en bieden tal van belangrijke voedingsstoffen. Je hoeft niet altijd een grote omslag te maken, maar een kleine dagelijkse toevoeging van verse ingrediënten kan al veel verschil maken.
Je hond is wat hij eet
Het gezegde geldt ook voor onze viervoeters: je bent wat je eet. Vers en divers voeren ondersteunt de algehele gezondheid en daarmee ook het vermogen om mentaal veerkrachtig te zijn. Uiteraard is het nu niet zo dat het aanpassen van de voeding, automatisch de oplossing is voor gedragsproblemen. Hier is de samenwerking tussen een gedragstherapeut en een voedingstherapeut onmisbaar. Waar de gedragstherapeut met het baasje en de hond werkt aan de problemen op het niveau van het gedrag, kan tegelijkertijd een voedingstherapeut helpen bij het ondersteunen van het immuunsysteem, het darmmicrobioom en nuttige toevoegingen.
Zou je graag willen dat er iemand meekijkt naar de voeding van jouw hond? Of heb je vragen over gezonde toevoegingen? Ik denk graag met je mee! Ik kan een voedingsanalyse doen, waarin ik de voeding die je geeft of wilt geven voorzie van een objectieve beoordeling. Daarnaast krijg je tips hoe je deze voeding eenvoudig aan kunt vullen voor een optimale gezondheid.
Voor meer informatie, neem een kijkje op Voerkrachtig.nl
