Waarom rust voor een getraumatiseerde hond eerst onwennig voelt
Wanneer een getraumatiseerde hond uit een stressvolle of onveilige situatie komt, zoals na een herplaatsing, aversieve training, een leven in een buitenlands asiel of zelfs mishandeling, willen we hem het liefst meteen alles geven wat hij nodig heeft: rust, veiligheid en vertrouwen.
En dat is ook precies wat hij nodig heeft…
Maar wat als jouw getraumatiseerde hond, juist wanneer de rust terugkeert, ineens ander gedrag gaat laten zien? Onrust, hyperactiviteit, uitvallen, blaffen, het opzoeken van prikkels, of zelfs agressie?
Dit is het moment waarop veel mensen afhaken van een welzijnsgerichte aanpak of gaan twijfelen aan zichzelf. Omdat het voelt alsof het niet werkt. Dit gedrag verrast veel mensen en zorgt vaak voor twijfel. “Doen we wel genoeg?”, “Heeft hij juist méér nodig?”, of: “Werkt een welzijnsgerichte aanpak eigenlijk wel?”
In dit artikel leg ik je uit waarom dit gedrag vaak precies past binnen het helingsproces van je getraumatiseerde hond – én hoe jij hem op een zachte, ondersteunende manier kunt begeleiden.
Hoe langdurige stress het gedrag van je getraumatiseerde hond beïnvloedt
Misschien herken je het wel bij jezelf. Ik ben bijvoorbeeld iemand die in situaties van hoge stress juist heel kalm kan blijven. Als er chaos is, ben ik de rust zelf.
Maar toen ik na jaren van ziekte en stress eindelijk rust en veiligheid had opgebouwd, raakte ik in de war. Ik wist niet hoe ik daarmee om moest gaan. Ik voelde me ontheemd, vreemd gehecht aan de onrust, aan het altijd ‘aan’ staan.
Pas toen ik me hiervan bewust werd, kon ik ermee leren omgaan. Ik ontdekte wat er speelde, en heb gelukkig geleerd om me echt veilig en vredig te voelen in een rustige, ontspannen omgeving.
Bij een getraumatiseerde hond gebeurt iets soortgelijks. Als ze jarenlang gewend zijn geraakt aan stress, prikkels en overleven, is rust geen vanzelfsprekendheid, maar iets wat eerst onwennig voelt.
In deze fase kan ondersteuning zoals een Bach bloesem consult jouw getraumatiseerde hond (én jou) helpen om spanning te reguleren en het zenuwstelsel te ondersteunen op een zachte manier.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de werking van het zenuwstelsel en de psychologische reacties op stress bij mensen en honden opvallend veel overeenkomsten vertonen. Die parallellen zijn niet alleen interessant, maar ook enorm waardevol als we gedrag écht willen begrijpen. Want pas als je weet hoe een systeem zich aanpast aan langdurige stress en onveiligheid, kun je ook snappen wat er gebeurt als dat systeem plotseling in rust terecht komt. Die gewenning aan spanning laat namelijk diepe sporen na en die worden vaak pas zichtbaar wanneer het stil wordt.
Als water stil wordt zie je pas wat er allemaal op de bodem ligt en als je er in gaat roeren wordt het weer een modderige brij. Dit vind ik altijd een hele mooie beeldspraak voor dit onderwerp.
Waarom je getraumatiseerde hond juist prikkels opzoekt als hij eindelijk tot rust kan komen
Wat we dus zien gebeuren wanneer getraumatiseerde honden de rust en veiligheid krijgen die ze nodig hebben is dat in sommige gevallen er juist onverwacht moeilijk gedrag de kop opsteekt.
Als we kijken naar hoe het zenuwstelsel werkt is het eigenlijk helemaal niet gek wat er gebeurt en juist een heel mooi onderdeel van het helingsproces.
Wat gebeurt er nou precies?
Het zenuwstelsel raakt gewend aan stress. Wanneer een mens of hond langere tijd onder spanning leeft, past het systeem zich aan. De stressmodus: vechten, vluchten of bevriezen, wordt een soort ‘normaal’.
Het zenuwstelsel past zich aan om te overleven. En gaat onrust en onveiligheid als de basis zien.
Rust voelt vreemd en daardoor onveilig. Zodra er dan eindelijk rust komt, voelt dat niet automatisch prettig. Integendeel: het voelt onbekend. En wat onbekend is, wordt door het zenuwstelsel als potentieel gevaarlijk bestempeld.
Het gevolg? Je (of je hond) zoekt, vaak onbewust, weer spanning op. Niet omdat je dat wilt, maar omdat je systeem denkt: dít herken ik, dus dit is veilig.
Honden die lang onder stress hebben geleefd, kunnen in een rustige omgeving juist reactiever, drukker of hyper worden.
Ze gaan op jacht naar prikkels, blaffen, uitvallen, of raken over-alert. Niet omdat ze zich vervelen, maar omdat hun systeem nog niet weet hoe rust moet voelen.
Wat je getraumatiseerde hond écht nodig heeft in deze fase van herstel
Heel veel mensen denken in deze fase: “Hij heeft méér uitdaging nodig.”
Wat deze honden nu écht nodig hebben is:
– Tijd
– Voorspelbaarheid
– Veiligheid
– Hulp bij het reguleren van spanning
In de Ontspannen Wandelen cursus leer je precies hoe je jouw getraumatiseerde hond op een liefdevolle, heldere manier kunt begeleiden in het omgaan met spanning tijdens het wandelen. Wandelen wordt dan niet alleen rustiger, maar ook een belangrijk onderdeel van herstel.
Wanneer je hond er klaar voor is, is uitdaging ook zeker belangrijk. Maar dit moet goed afgestemd worden en zeker ook niet te veel. Uitdaging kan ook geboden worden op een gecontroleerde en voorspelbare manier waardoor het voor honden bijdraagt aan hun herstel.
Rust komt vaak niet vanzelf bij een hond met trauma of stressverleden
Rust is in dit geval niet vanzelfsprekend. Het moet geleerd worden, hoe gek dat ook klinkt. Dit geldt voor zowel mensen als honden.
Dat vraagt:
- Bewustzijn
- Herhaling
- Voorspelbaarheid
- Zachte, liefdevolle begeleiding
- Ondersteuning en begeleiding in het maken van de juiste keuzes
- En vooral… geduld
Een zenuwstelsel dat jarenlang in overlevingsstand heeft gestaan, schakelt niet in één week over naar diepe ontspanning. Een zenuwstelsel heeft tijd nodig om te leren dat veiligheid en ontspanning ook écht veilig zijn.
Waarom dit inzicht zo waardevol én belangrijk is
Hier bewust van zijn is niet alleen belangrijk voor de benadering die je kiest voor jouw hond maar ook voor jezelf.
Voor jou als baasje betekent dit:
- Dat je niet hoeft te denken dat je gefaald hebt als je hond ineens weer drukker wordt.
- Dat onrust in een rustige periode geen terugval is, maar een teken dat zijn systeem aan het herschrijven is.
- Dat je jouw hond kunt helpen niet door meer te doen, maar door zachter te zijn. Door aanwezig te blijven. Door ruimte te geven.
En wat betekent het voor jezelf?:
Misschien zie je dit patroon ook in je eigen leven. Wij mensen leven vaak met haast, drukte en afleiding. Onze dagen zijn gevuld met geluid, schermen, prikkels. En als het stil wordt, weten we vaak niet goed wat we daarmee moeten. Soms zoeken we die onrust actief op omdat stilte iets naar boven haalt dat we liever niet voelen.
Echte rust vraagt namelijk om aanwezigheid. Om voelen, om vertragen. Zorgen dat het water stil wordt zodat je helder kunt zien wat er allemaal onder het oppervlak ligt.
En dat is niet altijd makkelijk.
Zeker niet als je jarenlang op scherp hebt gestaan.
Geef jouw getraumatiseerde hond elke keer weer de kans veiligheid te kiezen
Als je jouw getraumatiseerde hond begeleiding biedt die hem écht veiligheid en rust geeft, zie je vaak snel verlichting. Zijn gedrag verandert, hij ontspant, je voelt de verbinding groeien.
Maar dan… komt er soms een punt waarop het lijkt alsof de hond ‘terugvalt’.
Alleen: dat is geen terugval.
Het is een cruciaal moment.
Een moment waarop lichaam en geest vragen: “Is het echt? Is het veilig genoeg om nu écht los te laten?”
Je kunt het vergelijken met een bekende route die ineens is afgesloten. Stel je voor: je rijdt al jaren elke dag dezelfde weg naar je werk of school. Je hoeft er niet over na te denken, je rijdt op de automatische piloot. Maar dan… ineens… is die weg afgezet. Je móét een omweg nemen. In het begin is dat onwennig, frustrerend misschien, je moet opletten, nadenken, schakelen. Maar: je hebt geen keus.
Na verloop van tijd raak je gewend aan de nieuwe route. Hij wordt steeds vertrouwder. Tot op een dag de oude weg ineens weer open blijkt te zijn. Wat gebeurt er dan? Je hersenen twijfelen. Ga je terug naar wat ooit vertrouwd was? Of blijf je op de nieuwe route, die inmiddels óók bekend is?
Je moet nu bewust kiezen. Het gaat niet meer vanzelf.
Voor je getraumatiseerde hond werkt het net zo. Jouw hond heeft jarenlang over de snelweg van stress en overleven gereisd. Het was de enige route die hij kende. Nu bied jij hem een nieuwe weg, een pad van rust, veiligheid en vertrouwen. Maar die weg voelt in het begin vreemd en onbekend.
En zelfs als hij eraan gewend raakt, komt er dat ene moment waarop hij ineens moet kiezen. Blijf ik hier, in de rust? Is het écht veilig? Of keer ik terug naar het oude, dat ergens vertrouwd voelt omdat het zo bekend is.
Juist op dat kruispunt… dat moment van twijfel… heeft jouw hond met trauma jou nodig. Jouw liefdevolle herhaling, jouw kalmte, jouw vertrouwen. Zodat hij, steeds opnieuw durft te kiezen voor rust.
Volhouden, je hond gaat jou en zijn omgeving vertrouwen
Als jij volhoudt in rust, in vertrouwen, in zachtheid… dan ontstaat er heling. Dan leert je hond niet alleen dat het leven veilig is maar dat hij ook mag ontspannen in die veiligheid. Dan ontstaat er ruimte voor diepe rust. Voor regulatie. Voor een relatie gebaseerd op wederzijds vertrouwen. Voor echte verbinding.
Is dit een terugval? Nee. Dit is een kruispunt in herstel
Wanneer je hond gedrag laat zien dat op een terugval lijkt, betekent dat niet dat je iets fout hebt gedaan. Integendeel: het is vaak een teken dat zijn systeem aan het herschrijven is. Opnieuw leren voelen wat rust is, en of het veilig genoeg is om die rust toe te laten.
Juist dan heeft je getraumatiseerde hond jou nodig. Jouw kalmte, jouw zachtheid, jouw herhaling.
Wil je leren hoe je dat doet tijdens het wandelen, op een manier die je hond helpt om spanning te reguleren en echt tot rust te komen?
👉 In de Ontspannen Wandelen cursus leer je stap voor stap hoe je samen een stevige basis legt voor herstel, verbinding en vertrouwen.
Want als jij kiest voor rust, voor zachtheid, voor aanwezigheid… dan leert je hond uiteindelijk hetzelfde te doen. En daar begint echte heling. Voor jullie allebei. 💛
Veelgestelde vragen over onrust bij getraumatiseerde honden
1. Waarom wordt mijn hond onrustig juist als hij rust krijgt?
Wanneer een hond langdurig stress heeft ervaren, is zijn zenuwstelsel gewend geraakt aan spanning. Rust voelt daardoor eerst vreemd en soms zelfs onveilig, waardoor hij onrustig kan worden of spanning zoekt. Dit hoort bij het helingsproces.
2. Is onrust bij mijn hond na herplaatsing een terugval?
Nee, dit is geen terugval. Het is een teken dat het zenuwstelsel van je hond aan het aanpassen is en dat hij aan het leren is wat veiligheid en rust betekenen. Dit kan tijdelijk leiden tot meer zichtbaar gedrag.
3. Hoe kan ik mijn getraumatiseerde hond het beste ondersteunen in deze onrustige fase?
Door vooral geduld te hebben, voorspelbaarheid te bieden, veiligheid te garanderen en je hond zachtjes te helpen spanning te reguleren. Uitdagingen zijn belangrijk, maar moeten goed afgestemd en gecontroleerd worden.
4. Hoe lang duurt het voordat mijn hond echt tot rust komt?
Dat verschilt per hond, maar een zenuwstelsel dat jarenlang in overlevingsstand stond, heeft tijd nodig om te leren ontspannen. Dit kan weken, maanden of zelfs langer duren.
5. Kan ik zelf iets doen om het zenuwstelsel van mijn hond te ondersteunen?
Ja, naast rust en voorspelbaarheid kunnen ondersteunende methodes zoals Bach bloesems helpen bij het reguleren van spanning. Daarnaast is liefdevolle en consistente begeleiding tijdens bijvoorbeeld wandelen heel waardevol.
6. Wat moet ik doen als mijn hond blijft blaffen of uitvallen?
Blijf kalm en bied je hond veiligheid. Probeer de situatie voorspelbaar te maken en help hem op een zachte manier om zijn spanning te reguleren, bijvoorbeeld door de ‘Ontspannen Wandelen’ – methode toe te passen.
7. Wanneer kan ik beginnen met het geven van meer uitdaging aan mijn hond?
Pas als je hond laat zien dat hij stabieler is en beter met rust en spanning om kan gaan. Uitdagingen moeten dan voorspelbaar en gecontroleerd worden aangeboden, zodat ze bijdragen aan herstel.
